Tổng quan
Bạch kim ( tên tiếng anh là Platinum ) là một kim loại chuyển tiếp quý hiếm, màu xám trắng, đặc dẻo, dễ uốn. Bạch kim là một trong những nguyên tố hiếm nhất trong vỏ Trái Đất với mật độ phân bố trung bình khoảng 0,005 mg/kg. Bạch kim thường được tìm thấy ở một số quặng niken và đồng, chủ yếu là ở Nam Phi, nơi chiếm 80% tổng sản lượng trên toàn thế giới.
Do bạch kim có tính trơ, rất ít bị ăn mòn thậm chí ở nhiệt độ cao, nên nó được xem là một kim loại quý. Bạch kim lần đầu được sử dụng bởi người bản xứ Nam Mỹ thời kỳ tiền Columbus để chế tác các đồ thủ công. Đến năm 1748, sau khi người châu Âu khám phá ra châu Mỹ thì bạch kim đã trở thành tâm điểm của các cuộc điều tra khoa học.
Bạch kim được coi là một trong những nhóm hàng hoá quan trọng nhất vì nó không chỉ là kim loại quý mà còn được sử dụng trong sản xuất công nghiệp. Trong công nghiệp sản xuất ô tô, bạch kim được sử dụng để làm ra các bộ chuyển đổi xúc tác, giúp giảm ô nhiễm khí thải của phương tiện. Ngày nay, khi các quốc gia chú trọng việc tuân thủ các hiệp định bảo vệ môi trường thì bạch kim lại càng cần thiết. Các nhà đầu tư thì coi bạch kim như một tài sản và công cụ tài chính. Bạch kim cũng được sử dụng trong chế tác đồ trang sức do vẻ ngoài sáng bóng và tính chống rỉ.
Bạch kim là một trong những kim loại quý hiếm nhất trên thế giới, hiếm hơn vàng 30 lần, mặc dù nó hiện giao dịch với giá chỉ bằng một nửa vàng. Chưa hết, bạch kim theo truyền thống được giao dịch ở mức cao hơn vàng, vì sản lượng khai thác hàng năm khan hiếm hơn vàng khoảng 15-20 lần.
Các nước sản xuất chính
Hằng năm , tổng số bạch kim khai thác đạt trên 170 , 000 kg . Sản lượng bạch kim khai thác qua các năm gần đây đã giảm dần do các công ty khai thác đóng cửa mỏ khai thác do giá bạch kim thấp .
Khu Liên hợp Bushveld ở Nam Phi có trữ lượng bạch kim lớn nhất , cung cấp hơn 75 % sản lượng bạch kim toàn cầu .
Châu Âu chiếm khoảng gần một nửa nhu cầu tiêu thụ bạch kim hằng năm của thế giới . Trong khi đó , Nhật Bản và Bắc Mỹ mỗi nước chiếm khoảng từ 10 – 15 % nhu cầu tiêu thụ bạch kim toàn thế giới .
Trung Quốc chiếm khoảng 5 % nhu cầu tiêu thụ bạch kim toàn thế giới . Trong khi các nước trên thế giới chiếm khoảng 20 % nhu cầu tiêu thụ bạch kim .
Vai trò
Tính đến thời điểm đầu năm 2021, các lĩnh vực công nghiệp, đặc biệt là ngành công nghiệp ô tô đang gia tăng sản xuất ô tô chạy bằng pin nhiên liệu Hydro và dùng bạch kim làm chất xúc tác, khiến nhu cầu tiêu thụ bạch kim được đẩy mạnh lên rất cao.
Các nhân tố ảnh hưởng đến giá
Nguồn cung
Tính đến năm 2016, Nam Phi sản xuất khoảng 70% lượng bạch kim mới khai thác trên thế giới nhưng trong lịch sử đã sản xuất tới 75%. Do đó, các điều kiện ở Nam Phi rất quan trọng đối với việc cung cấp bạch kim. Do môi trường chính trị của Nam Phi, giống như môi trường của nhiều nước đang phát triển, ngày càng trở nên biến động trong những năm gần đây, nguồn cung bạch kim có mức độ rủi ro chính trị khá cao.
Hoạt động sản xuất bạch kim của Nam Phi đã bị ảnh hưởng bởi các tranh chấp lao động, các vấn đề về nguồn cung cấp điện và nước, thậm chí là sự bất ổn về ngoại tệ. Những rủi ro này đặc biệt khó khăn vào năm 2014, khi công nhân của Anglo American Platinum, Impala Platinum và Lonmin đình công, đạt 40% sản lượng bạch kim toàn cầu. Giá bạch kim rõ ràng bị ảnh hưởng bởi những cú sốc nguồn cung này.
Ngành công nghiệp ô tô
Một trong những ứng dụng lớn nhất của bạch kim là làm chất xúc tác trong sản xuất xe hơi. Khả năng phản ứng thấp của bạch kim làm cho kim loại này trở thành thành phần quan trọng trong sản xuất bộ chuyển đổi xúc tác, được sử dụng từ những năm 1970 để giảm đáng kể lượng khí thải từ ô tô có động cơ đốt trong. Bộ chuyển đổi xúc tác đã trở nên phổ biến trong 25 năm qua và do đó, đã đẩy nhu cầu về bạch kim lên mức cao mới.
Nhu cầu hiện tại vẫn đang tăng trưởng do nhu cầu mua ô tô mới của Trung Quốc đã làm tăng đáng kể việc sử dụng bạch kim trong ngành công nghiệp ô tô. Sự tăng trưởng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc là một trong những ảnh hưởng lớn đến giá bạch kim. Do đó, nhiều chuyên gia trong ngành và những người theo dõi thị trường tập trung vào ô tô Trung Quốc như một cách để hiểu giá bạch kim đang hướng đến đâu. Nhu cầu về bạch kim từ ngành công nghiệp ô tô chiếm khoảng 41% tổng nhu cầu.
Kinh doanh trang sức
Nhu cầu về trang sức bạch kim gần như không tồn tại cách đây 20 năm. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, việc sử dụng bạch kim trong trang sức đã phát triển cực kỳ nhanh chóng. Trung Quốc lại đóng một vai trò quan trọng trong việc này, khi nhu cầu của Trung Quốc đối với đồ trang sức bạch kim trong mười năm qua đã tăng vọt.
Ứng dụng công nghiệp
Bạch kim ngày càng được sử dụng rộng rãi cho nhiều ứng dụng công nghiệp, và thậm chí một số ứng dụng truyền thống của bạch kim đang được mở rộng bởi những phát triển công nghệ mới. Những cải tiến trong công nghệ xúc tác ô tô và tiêu chuẩn khí thải ngày càng nghiêm ngặt theo quy định Euro 6 có nghĩa là bạch kim hiện đang được sử dụng để chống lại sự phát thải oxit nitơ từ động cơ diesel. Một tiến bộ công nghệ rất hứa hẹn đến từ xe điện chạy bằng pin nhiên liệu, loại xe này đòi hỏi lượng bạch kim nhiều hơn gấp đôi so với động cơ đốt trong truyền thống.
Là một kim loại tương thích sinh học, bạch kim được sử dụng trong máy tạo nhịp tim và dụng cụ phẫu thuật trong phẫu thuật lỗ khóa. Cuối cùng, bạch kim ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong màn hình tinh thể lỏng, để tăng mật độ lưu trữ cho các máy chủ hỗ trợ lưu trữ đám mây và trong nhiều ứng dụng điện tử. Nhu cầu công nghiệp phi ô tô chiếm khoảng 21% tổng nhu cầu về bạch kim .
Đầu tư
Việc sử dụng bạch kim trong tiền đúc và cho mục đích đầu tư vẫn còn tương đối mới. Vàng thỏi và tiền xu không được sản xuất rộng rãi cho đến những năm 1970, và ngay cả Hoa Kỳ cũng không sản xuất đồng xu bạch kim chính thức nào cho đến năm 1997, khi American Eagle Platinum Coin được giới thiệu. Nhu cầu đầu tư cho bạch kim chiếm khoảng 11% tổng nhu cầu.
Giao dịch Bạch Kim như thế nào ?
Hợp đồng tương lai bạch kim là một hợp đồng thỏa thuận giữa bên bán và bên mua về việc giao dịch bạch kim với một khối lượng mức giá được thỏa thuận tại thời điểm hiện tại và giao nhận tại thời điểm ấn định trong tương lai (ngày thực hiện hợp đồng).
Độ lớn hợp đồng là 50 troy ounces/ 1 hợp đồng. Đơn vị giao dịch sản phẩm là USD / troy ounce. Bước giá của các hợp đồng là 0.1 USD / troy ounce. Thời gian giao dịch là từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần, từ 6:00 đến 5:00 (ngày hôm sau).
Tháng đáo hạn là tháng hiện tại, hai tháng tiếp theo và tháng 1, 4, 7, 10 trong giai đoạn 15 tháng kể từ tháng hiện tại.
Việc mua và bán hợp đồng tương lai bạch kim diễn ra trên các sàn giao dịch có tổ chức. Trên thị trường thế giới, giao dịch bạch kim được thực hiện trên Sàn giao dịch hàng hóa New York (NYMEX) ở Hoa Kỳ.
Sở Giao dịch Hàng hoá Việt Nam có vai trò liên thông kết nối các nhà đầu tư Việt Nam với sở giao dịch hàng hoá New York để thực hiện các hoạt động đầu tư Bạch Kim, giao dịch trực tiếp trên Sàn giao dịch.
Đặc tả hợp đồng
